Mùa xuân là mùa đẹp nhất trong năm, cũng
chính là thời điểm giao hòa của đất trời, hội tụ biết bao vẻ đẹp khiến lòng người
mê đắm. Chính vì vậy thơ xuân luôn
làm say đắm và thiết tha lòng người. Ta bâng khuâng một nét xuân trong thơ vua
Trần Nhân Tông:
Song song
đôi bướm trắng
Phất phới phấn
hoa bay.
(Buổi sớm mùa xuân)
Ta cảm một sắc
xuân tươi xinh rực rỡ trong thơ của thi hào Nguyễn Du:
Cỏ non xanh
tận chân trời,
Cành lê trắng
điểm một vài bông hoa.
(Truyện Kiều)
Ta rạo rực
dõi nhìn một cánh đu bay trong ngày hội xuân của làng quê thân thuộc:
Bốn mảnh quần
hồng bay phấp phới,
Hai hàng
chân ngọc duỗi song song.
(Đánh du- Hồ
Xuân Hương)
Và đây là thơ xuân của Thanh Hải:
Mọc giữa
dòng sông xanh
Một bông hoa
tím biếc
ơi con chim chiền chiện
Hót chi mù
vang trời
Từng giọt
long lanh rơi
Tôi đưa tay
tôi hứng...
Có người đã
cho rằng: “Đoạn thơ đẹp như bức tranh”. Đó là bức tranh xuân của "Huế đẹp
và thơ", quê mẹ hương yêu của thi sĩ Thanh
Hải.
Hai câu thơ đầu là một bức tranh xuân rực rỡ sắc
màu, ngập tràn sức sống. Có màu xanh của sông, màu tím của hoa. Một sự kết hợp
không thể hài hòa hơn về màu sắc, mang đến cho con người sức sống từ trong tâm
hồn.
Mọc giữa
dòng sông xanh
Một bông hoa
tím biếc.
Dòng sông hiện
hữu trong bài thơ Thanh Hải không phải
là con sông chung chung nào, mà người đọc dễ nhận ra, đó là sông Hương “bài thư
trữ tình cố đô Huế” như thi sĩ Tố Hữu tâm sự:
Hương Giang
ơi, dòng sông êm
Qua tim ta,
vẫn ngày đêm tự tình...
“Bông hoa
tím biếc" mọc giữa dòng sông xanh chỉ có thể là hoa súng, hoa lục bình dân
dã mà Lê Anh Xuân từng say mê ngắm nhìn sau những năm dài xa cách mới trở về
quê nội:
Hoa lục bình
tím cả bờ sông.
Chữ “mọc” nằm
đầu câu thơ “Mọc giữa dòng sông xanh" thể hiện một nét xuân đột hiện, một
sức xuân mạnh mẽ xuất hiện xinh đẹp, non lơ, lộng lẫy như một nàng xuân trong sắc
áo “tím biếc” kiêu sa trên cái nền xanh của dòng sông. Thanh Hải đã sử dụng hai gam màu tươi sáng để vẽ lên một nét xuân đẹp
trên bức tranh xuân đẹp.
Ngắm dòng
sông, bâng khuâng nhìn hoa xuân đẹp, nhà thơ khẽ reo lên khi bỗng nghe chim hót
“vang trời”:
Ơi! Con chim
chiền chiện
Hót chi mà
vang trời.
“Ơi” là từ cảm
thán biểu đạt sự xúc động bồi hồi của nhà thơ khi nghe chim chiền chiện hót. Tiếng chim hót là khúc
nhạc đồng quê. Chim chiền chiện làm
tổ trên luống cày, nó là người bạn thân thiết của nhà nông. Nghe chiền chiện hót mà mừng vui, chim báo sẽ
được mùa: "Chiền chiện hót lúa
tốt bời bời "(Tục ngữ). Hai tiếng "hót chi” rất gợi cảm, là cách nói
"dịu ngọt” của bà con “xứ Huế chúng miềng".
Qua đó, ta
thấy nét xuân thứ hai được nhà thơ cảm nhận là một nét vui. Qua tiếng chim hót
mà ta cảm được cái mênh mông trong sáng của bầu trời xuân. Ta cảm được tấm lòng
hồn hậu của đứa con xứ Huế.
Trong không gian ấy, Thanh Hải đã có 1 cảm nhận và một hành động hết sức mới lạ và đáng
yêu.
Từng giọt
long lanh rơi
Tôi đưa tay
tôi hứng
Không hề nói
đến nắng mà ta vẫn cảm nhận được ánh hồng bình minh làm long lanh những giọt
sương tròn như hòn ngọc bé tí treo trên đầu ngọn cỏ, lá cây. "Từng giọt
long lanh rơi" cũng có thể là những chuỗi âm thanh, từng chuỗi tiếng chim chiền chiện từ trời cao vọng đến,
"rơi" xuống? Cái cử chỉ “đưa tay... hứng” thể hiện một hồn thơ chan
hòa với thiên nhiên, đất ười, tạo vật.
Thơ đích thực
mở ra trong lòng người đọc những sắc màu và chân trời bao la. Tiếng chim hót,
giọt long lanh trong thơ Thanh Hải
cũng vậy, nó mở ra bao thế giới về cảnh sắc ban mai trên đồng quê. Cảnh sắc
thân thuộc đáng yêu biết bao:
Mặt trời lên
càng tỏ
Bông lúa
chín thêm vàng
Sương treo
trên đầu cỏ
Sương lại
cùng long lanh
Bay vút tận
trời xanh
Chiền chiện cao tiếng hót...
(Thăm lúa -
Trần Hữu Thung)
Đoạn thơ ngũ
ngôn sáu câu ba mươi chữ của Thanh Hải
quả là một bức tranh xuân đẹp và tươi vui. Có bầu trời và dòng sông. Có hoa
khoe sắc và chim cất tiếng hót. Có giọt sương mai long lanh. Hình ảnh con người
xuất hiện trên bức tranh xuân với cử chỉ tao nhã, ung dung, với tâm hồn trong
sáng, lạc quan yêu đời và giàu tình yêu thiên nhiên.
Đăng nhận xét